2023 ОНЫ 12 ДУГААР САРЫН СҮҮЛЧИЙН АРАВ ХОНОГИЙН ЦАГ АГААРЫН НӨХЦЛИЙН ТОЙМ

/ 2023 оны 12-р сарын 21-нээс 2023 оны 12-р сарын 31-ний өдрийг хүртэл /

Температур: Агаарын дундаж температур нийт нутгаар 12.8-20.8 градус хүйтэн, олон жилийн дундажтай харьцуулбал Иххэт, Сайхандулаан сумдын нутгаар дунджаас 1.7 градус дулаан, Мандах, Дэлгэрэх, Алтанширээ, Өргөн, Хатанбулаг сумдын нутгаар дунджийн 0.2-0.9 градусын орчим, бусад нутгаар дунджаас 1.7-3.6 градусаар хүйтэн байлаа. Үнэмлэхүй их температур өдөртөө Мандах суманд -2 градус хүйтэн, үнэмлэхүй бага температур шөнөдөө Алтанширээ суманд -34  градус хүйтэн байв. Хөрсний гадаргын дундаж температур нийт нутгаар 14-21 градус хүйтэн, үнэмлэхүй их температур өдөртөө Мандах, Хөвсгөл сумдын нутгаар 2 градус дулаан, үнэмлэхүй бага температур шөнөдөө Замын-Үүд сумын нутгаар -36 градус хүйтэн байлаа.

Хур тунадас: Энэ 10 хоногт Иххэт суманд 0.9 мм, Хөвсгөл, Улаанбадрах сумдад 0.8 мм, Эрдэнэ, Хатанбулаг сумдад 0.6 мм,  Айраг суманд 0.4 мм, Сайншанд,  Мандах, Өргөн суманд 0.2 мм, Сайхандулаан суманд 0.1 мм, Замын-Үүд, Дэлгэрэх, Алтанширээ суманд  0.0 мм хур тунадас орлоо. Орсон хур тунадасны нийлбэрийг олон жилийн дундажтай (ОЖД) харьцуулахад: Эрдэнэ сумын нутгаар дунджийн орчим, Сайншанд, Замын-Үүд, Мандах, Дэлгэрэх, Алтанширээ сумдад дунджаас бага, бусад нутгаар дунджаас ахиу хур тунадастай байлаа.

Салхи: 10 хоногийн салхины хамгийн их хурд Дэлгэрэх сумын нутгаар 14 м/с, Мандах сумын нутгаар 13 м/с,  Хөвсгөл, Сайхандулаан сумдын нутгаар 12 м/с, Сайншанд, Айраг,  Улаанбадрах сумдын нутгаар 10 м/с хүрч аюултай үзэгдлийн хэмжээнд ажиглагдаж цаг агаар тогтворгүй байлаа.  Нийт нутгаар 10 м/с-ээс дээш салхитай өдрийн тоо 1-8 өдөр байсан байна. 

Цасан бүрхүүлийн байдал: Энэ 10 хоногийн хээрийн цасны хэмжилтээр, цасны дундаж зузаан Дэлгэрэх суманд 13 см, Иххэт суманд 12 см,  Айраг суманд 11 см,  Хөвсгөл, Хатанбулаг сумдад 5 см, Эрдэнэ суманд 4 см, Алтанширээ, Сайхандулаан сумдад 3 см, Замын-Үүд,  Мандах, Улаанбадрах сумдад 2 см,  Өргөн, Сайншанд сумдад 1 см байна. Цасны бүрхэц Эрдэнэ, Айраг, Дэлгэрэх, Хөвсгөл, Өргөн сумдын нутгаар 10 балл, Сайншанд, Замын-Үүд, Мандах, Алтанширээ, Иххэт, Сайхандулаан, Улаанбадрах, Хатанбулаг сумдын нутгаар 5-9 баллын цасан бүрхүүлтэй байна. Цасны дундаж нягт Алтанширээ суманд 0,35 г/см³,  Дэлгэрэх, Айраг суманд 0,30 г/см³, Иххэт суманд 0,25 г/см³ ,  Хатанбулаг суманд 0,21 г/см³, Хөвсгөл суманд 0,18 г/см³ , Эрдэнэ суманд 0,16 г/см³, байна.

МАА-н үйлдвэрлэлд: Нийт нутгаар малд нэмэгдэл тэжээл өгөх,  хужир шүү бэлтгэх, оторлох, өвөлжөөндөө буух ажил явагдаж байна. Цаг агаарын нөхцөлөөс болж их цаснаас болж сумдад  энэ 10 хоногийн турш мал бэлчээрлэлт хүндрэлтэй,  мал бэлчээрт орой бэлчиж эрт хотолж байна. Зуншлага тааруу байснаас малын  бэлчээр муутай, зарим газартаа цас зузаарч хунгарласан.

Зудын нөхцөл байдал: Засгийн газрын 286 дугаар тогтоолын дагуу зудын байдлыг үнэлгээ хийхэд Алтанширээ суманд “төмөр буюу мөсөн зуд”  Дэлгэрэх, Айраг, Иххэт, Сайхандулаан  сумдын нутгаар “цагаан зуд”,  Хөвсгөл,  Хатанбулаг сумдын нутгаар “цагаанаар зудархуу” байдалтай байна.

2023 ОНЫ 12 ДУГААР САРЫН ТОЙМ МЭДЭЭ

Температур: Агаарын дундаж температур нийт нутгаар 12.6-18.7 градус хүйтэн, олон жилийн дундажтай харьцуулбал Иххэт, Хатанбулаг сумдын нутгаар дунджийн 0.4 градусаар орчим, бусад нутгаар дунджаас 1.4-2.8 градусаар хүйтэн байлаа. Үнэмлэхүй их температур өдөртөө Замын-Үүд, Эрдэнэ сумдын нутгаар 8 градусаар дулаан, үнэмлэхүй бага температур шөнөдөө Эрдэнэ суманд -37  градус хүйтэн байв. Хөрсний гадаргын дундаж температур нийт нутгаар 13-19 градус хүйтэн, үнэмлэхүй их температур өдөртөө Эрдэнэ сумын нутгаар 11 градус дулаан, үнэмлэхүй бага температур шөнөдөө Замын-Үүд сумын нутгаар -36 градус хүйтэн байлаа.

Хур тунадас: Энэ 10 хоногт Иххэт суманд 6.7 мм, Хөвсгөл суманд 5.5 мм, Хатанбулаг суманд 5.3 мм, Замын-Үүд суманд 5.2 мм, Айраг суманд 4.6 мм, Алтанширээ суманд  3.6 мм,  Улаанбадрах сумдад 3.2 мм, Эрдэнэ суманд 2.7 мм,  Мандах суманд 2.3 мм, Дэлгэрэх суманд 2.1 мм, Сайншанд,  Өргөн сумдад 1.5 мм, Сайхандулаан суманд 1.4 мм хур тунадас орлоо. Орсон хур тунадасны нийлбэрийг олон жилийн дундажтай (ОЖД) харьцуулахад: Сайншанд сумын нутгаар дундажийн орчим, бусад нутгаар дунджаас ахиу хур тунадастай байлаа.